पुणे लाईव्ह न्यूज | १३ सप्टेंबर २०२२ | रविवारी शहरातील रस्त्यांवर आलेल्या पूरस्थितीमुळे २०१९ च्या पुरापैकी एकाची आठवण करून दिली ज्याने एका लहान परंतु तीव्र ओल्या पाण्यानंतर अचानक आलेल्या पुराच्या एका तासात २६ जणांचा बळी घेतला होता, ज्यामुळे शहरातून जाणारा अंबिल ओढा हा नाला ओसंडून वाहत होता. दोन तासांच्या पावसाने शहरभर कहर केल्याने यंदाही परिस्थिती वेगळी नाही. कोंढवा, हडपसर, धनकवडी आदी भागातील अनेक रहिवाशांना सामुदायिक सभागृहात रात्र काढावी लागली तर काहींना घरांमध्ये घुसलेले गटार काढण्यासाठी रात्रभर काम करावे लागले.
स्टॉर्म वॉटर ड्रेन त्यांच्या क्षमतेपेक्षा जास्त पावसाचे पाणी वाहून नेऊ शकत नाहीत, असा दावा नागरी अधिकाऱ्यांनी केला. शिवाय, जेथे स्ट्रॉम वॉटर ड्रेनेज नाहीत तेथे ड्रेनेज लाइन तुंबल्या आहेत, ज्यामुळे परिस्थिती आणखी बिघडते.
अचानक पूर येण्यासाठी अतिवृष्टीला दोष देणे हे एकमेव कारण नाही. या समस्येने त्रस्त झालेल्या रहिवाशांनी सांगितले की, दरवर्षी पावसाळ्यात त्यांना या समस्येचा सामना करावा लागतो. स्टॉर्म वॉटर ड्रेन आणि सीवेज लाईनची साफसफाई आणि बांधकामाची नागरी कामे योग्य प्रकारे होत नसल्याचे त्यांनी सूचित केले. शहरातील अनेक ड्रेनेज लाईन तुटल्याने सांडपाणी निवासी भागात शिरले. अनेक कुटुंबांना त्यांच्या घराबाहेर रात्र काढावी लागली कारण दूषित पाणी त्यांच्या रहिवाशांमध्ये शिरले तर काहींना नागरी अधिकारी पोहोचण्याची आणि त्यांना मदत करण्यासाठी प्रतीक्षा करावी लागली. स्टॉर्म वॉटर ड्रेन आणि ड्रेनेज लाइन साफसफाईवर 30 कोटी रुपये खर्च करून पावसाळापूर्व कामे पूर्ण केल्याचा दावा नागरी प्रशासनाकडून केला जात आहे. मात्र, अनेक वर्षांपासून या समस्येला तोंड द्यावे लागत असल्याचे नागरिकांनी सांगितले.
कोंढव्यातील अस्लम शेख आणि त्यांचे कुटुंबीय रात्रभर बादल्या वापरून त्यांच्या घरातील आणि छोट्या दुकानातून पाणी काढण्याचे काम करत होते. त्यांच्या १२ आणि १३ वर्षांच्या दोन मुलीही पहाटे ४ वाजेपर्यंत त्यांना मदत करत होत्या कारण त्यांच्याकडे दुसरा पर्याय नव्हता.
“रविवारी संध्याकाळी आमचे घर आणि फुलांचे स्टॉल सांडपाण्याच्या पाण्याने भरले होते. पहाटे ४ वाजेपर्यंत आम्ही ते बादल्यांनी काढत होतो. मी गेल्या २५ वर्षांपासून येथे राहत आहे. याबाबत आम्ही अनेकवेळा पालिका प्रशासनाकडे तक्रार केली आहे. आम्ही राजकीय नेत्यांनाही मदतीची विनंती केली पण कोणतीही कारवाई झाली नाही. हे दरवर्षी घडते आणि आमच्या घरात आणि दुकानात ठेवलेले सर्व काही खराब होते, ज्यामुळे आमचे मोठे आर्थिक नुकसान होते,” असलमने मिररला सांगितले.
अस्लम या फुलविक्रेत्याला पत्नी इशरत फुलांची सजावट करण्यात मदत करते. तिच्या डोळ्यात अश्रू आणत तिने सांगितले की त्यांनी घरात सजावट करण्यासाठी ठेवलेले सर्व साहित्य वाहून गेले किंवा खराब झाले. “आमच्या कुटुंबातील कोणीही झोपू शकत नव्हते कारण सर्वत्र पाणी होते. मी आणि माझे पती उदरनिर्वाहासाठी फुलांची सजावट करतो. आम्हाला कोणीही मदत करत नाही. हे वर्षानुवर्षे होत आहे,” असे सांगितले.
हडपसर येथील महात्मा फुले वसाहत येथे राहणारे चित्रकार लखन सरोदे यांना घरामध्ये सुमारे ३ फूट खोल पाणी असल्याने त्यांच्या कुटुंबासह कम्युनिटी हॉलमध्ये रात्र काढावी लागली, त्यामुळे शहराच्या इतर भागातही परिस्थिती फार वेगळी नव्हती. त्यांच्या ३ आणि ४ वर्षांच्या दोन मुली आणि वृद्ध वडिलांना (६५) यांनीही हा थरार अनुभवला.
“आमच्या घरात सांडपाणी घुसण्याची ही पहिलीच वेळ नाही कारण काही महिन्यांपूर्वीही अशीच घटना घडली होती. माझ्या ३ आणि ४ वर्षांच्या दोन मुली आणि ६५ वर्षांच्या माझ्या वडिलांना बांधलेल्या कम्युनिटी हॉलमध्ये झोपावे लागले. आमच्या परिसरातील सुमारे 20 कुटुंबे बाधित झाली. या वादामुळे त्यांना घराबाहेर रात्र काढावी लागली. साठवलेले अन्नधान्य आणि फ्रीज आणि टीव्ही यांसारखी इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे खराब झाली,” लखनने मिररला सांगितले.
ते म्हणाले, आजूबाजूच्या भागातील ड्रेनेज लाइन त्यांच्या कॉलनीतून जातात. पावसाळ्यात या नाल्यांना गळती होऊन दूषित पाणी परिसरात पसरते. त्या रात्री शिजवता न आल्याने बाधित कुटुंबांना बाहेरून जेवणाची व्यवस्था करावी लागली.
धनकवडीतील मोहन नगरमधील ड्रेनेज लाईनचे काम नुकतेच पूर्ण झाले. स्थानिकांच्या म्हणण्यानुसार, नागरी प्रशासनाने काम व्यवस्थित पूर्ण केले नाही, ज्यामुळे सखल भागांवर परिणाम होतो. “परिसरातील ड्रेनेज लाइन नुकतीच विकसित करण्यात आली होती, परंतु काही मीटरपर्यंतच काम करण्यात आले होते. उर्वरित ओळ अपूर्ण राहिली. नुकतीच विकसित झालेली मोठी ड्रेनेज लाईन जुनी असून ती लहान आहे. त्यामुळे वाहते येणारे पाणी लहान रेषेवर आल्यावर ओव्हरफ्लो होते. त्यामुळे आजूबाजूच्या परिसरात पूर येतो.
सांडपाणी लोकांच्या घरात शिरते. रविवारी आमच्या परिसरातील सर्व इमारती आणि घरे पाण्याखाली गेली होती. रस्त्यावरील खड्डे पावसाच्या पाण्याने व गटारीने तुंबल्याने काही वाहनांचे अपघातही झाले. आमच्या नातेवाईकाच्या घरात जवळपास २ फूट दूषित पाणी साचले होते,” स्थानिक रहिवासी शंकरराव मुसमाडे यांनी मिररला सांगितले. गेल्या दोन वर्षांपासून या समस्येचा सामना करत असल्याचेही त्यांनी सांगितले.
पुणे महानगरपालिकेने (पीएमसी) १ जूनपूर्वी १०० टक्के मान्सूनपूर्व काम पूर्ण केल्याचा दावा केला आहे. तथापि, नागरिकांनी सांगितले की त्यांना दरवर्षी या समस्येचा सामना करावा लागतो. यावर्षी शहरातील स्टॉर्म वॉटर क्लीनिंग, ड्रेनेज लाईन आणि नाल्यांची साफसफाई यासाठी पालिकेने ३० कोटी रुपयांहून अधिक खर्च केला.
पीएमसीच्या सांडपाणी विभागासाठी रविवार हा व्यस्त दिवस होता कारण त्यांना स्टॉर्म वॉटर आणि ड्रेनेज लाईनशी संबंधित 80 हून अधिक तक्रारी प्राप्त झाल्या होत्या. अधिकारी रात्रभर पाण्याच्या लाईनच्या साफसफाईच्या कामावर लक्ष ठेवून होते.
“आम्हाला रविवारी वादळाचे पाणी आणि ड्रेनेजशी संबंधित समस्यांबद्दल सुमारे 80 तक्रारी प्राप्त झाल्या. अशी काही ठिकाणे आहेत जिथे आमची टीम रात्रभर काम करत होती. ते अजूनही त्यावर काम करत आहेत. पावसाच्या पाण्याबरोबर कचरा वाहून येतो तेव्हा तो चेंबर्स गुदमरतो. चेंबर्सची पाणी वाहून नेण्याची क्षमता मर्यादित आहे. ते ओलांडल्यानंतर पाणी साचते आणि ओसंडून वाहू लागते. ज्याठिकाणी स्टॉर्म वॉटर ड्रेन बांधलेले नाहीत, तेथे पावसाचे पाणी ड्रेनेज लाइन्समधून जाते, ज्यामुळे गुदमरते, ”पीएमसीच्या सांडपाणी विभागाचे प्रमुख संतोष तांदळे यांनी मिररला सांगितले.
“१ जूनपूर्वी आम्ही १०० टक्के मान्सूनपूर्व काम पूर्ण केले होते. स्टॉर्म वॉटर लाईन, ड्रेनेज लाईन आणि नाले साफ करण्यात आले,” ते पुढे म्हणाले.
